Kernactiviteit

Onze kernactiviteit is het geven van goed onderwijs. We bieden leerlingen kansen om zich optimaal te ontwikkelen en een diploma te behalen. Ook bereiden we hen voor op de maatschappij en het vervolgonderwijs en laten we ze zien wat het inhoudt een christen te zijn in deze wereld. Onderwijsontwikkeling vinden we belangrijk en is voor ons een continu proces. Omdat de wereld om ons heen snel verandert, passen we ons onderwijs steeds weer aan de nieuwe werkelijkheid aan. Wat hebben leerlingen van nu nodig voor hun toekomst? Op welke manier bereiken we het beste onze doelen en hoe zorgen we ervoor dat leerlingen een fijne schooltijd hebben en met plezier blijven leren?

Om deze onderwijsontwikkeling goed richting te blijven geven hebben we vier kernwaarden geformuleerd: christelijk, verbindend, levensecht en toekomstgericht! De betekenis van deze vier kernwaarde hebben we verder uitgewerkt in onze FilosoVisie.

In het leerplan ‘Samen talent ontwikkelen’ hebben we beschreven welke leidende principes we gebruiken om samen met leerlingen en ouders (de dynamische driehoek) te werken aan het bereiken van onderwijs- en ontwikkelingsdoelen. Ze helpen docenten en leerlingen om “het goede te doen”. Om datgene te doen dat binnen De Meerwaarde “de bedoeling” is: Ogen van leerlingen laten stralen!

De ogen van leerlingen laten we stralen door:

• met hen samen te werken
• te zien wie zij zijn
• eerlijk te zijn
• hen verantwoordelijkheid te geven
• hen ruimte te geven
• hen op Jezus te wijzen.

Deze leidende principes passen we toe bij het concrete ontwerpen van ons onderwijs. De formatieve werkwijze is daarbij een passend instrument.

In het afgelopen jaar hebben verder gewerkt aan de inhoud van onze leerroutes. Ons werkdocument ‘Zin in Leren’ is daarbij steeds leidend geweest. In dit voortschrijdend plan staat beschreven hoe we het onderwijs van de toekomst zien. Zin in Leren gaat uit van de motivatietheorie van Ryan en Deci, later door Luc Stevens uitgewerkt voor het onderwijs (Nivoz). Het beschrijft de natuurlijke, aangeboren neiging van mensen om bezig te zijn met interessante dingen en te zoeken naar verbintenissen tussen zichzelf en de wereld.
Ryan en Deci ontdekten dat onder die gerichtheid op groei en natuurlijke ontwikkeling een fundament ligt van drie psychologische basisbehoeften: een natuurlijke behoefte aan autonomie, relatie en competentie. Als daaraan is voldaan, dan is er welbevinden, motivatie, inzet en ... zin in leren. Als echter één van de drie tekortgedaan wordt, dan ontstaan veel van de motivatieproblemen die op veel scholen ervaren worden.

De belangrijkste verandering die we hebben gerealiseerd is het formuleren van de visies op de leerroute. Deze visies zijn verwoord in de Leerrouteplannen en krijgen in 2023 een verdere concretisering in Vakgroepplannen. Op basis van de leerroutevisie zijn de lessentabellen vorig jaar aangepast voor de GT en de Basis/Kader Daarnaast zijn we met ingang van schooljaar 2021/2022 gaan werken met een 60-minuten rooster i.p.v. een 80-minuten rooster.

Deze keuze is gemaakt na een zorgvuldig onderzoek door een extern bureau onder leerlingen, ouders en onderwijspersoneel.

Om een inschatting te maken van de leerlingaantallen van de komende schooljaren worden prognose gebruikt van de instanties VOION, DUO en de gemeente Barneveld. Deze vergelijken we met onze eigen prognose die is gebaseerd op de werkelijke leerlingaantallen van de toeleverende scholen aan De Meerwaarde in combinatie met het procentuele ‘marktaandeel’ per school van leerlingen die naar De Meerwaarde gaan. De prognoses van de instanties laten een bescheiden doch gestage jaarlijkse groei zien van 0,5% . De eigen prognose laat daarentegen een stabilisatie zien van leerlingen.

Ongeveer 50% van onze leerlingen komt uit
de kern van Barneveld. Ongeveer 25% komt
uit Ede, waarvan een groot gedeelte uit Lunteren (10,5%); een plaats die sterk georiënteerd is op Barneveld.

Profielen

basisberoepsgerichte leerweg

Procentueel gezien deden de meeste leerlingen in leerjaar 4 van de basisberoepsgerichte leerweg in schooljaar 2021-2022 examen in de profielen Techniek (38,5%): M&T 20%, BWI 12,3 % en PIE 6,2%. De opleiding Z&W werd door 32,2% van de leerlingen in deze leerweg gevolgd, Groen door 16,9%, en E&O door 12,3%.

Ten opzichte van 2021 nam het percentage leerlingen dat binnen deze leerweg examen deed toe bij de profielen: Z&W (7,6%), bij Groen (1,6%,) en E&O (4,1%) en af bij Techniek (13,3%).

kaderberoepsgerichte leerweg

Bij de kaderberoepsgerichte leerweg was in 2022 het profiel Z&W met 37,8% procentueel gezien het meest gekozen profiel, gevolgd door Techniek (36,3%): M&T 13%, BWI 15% en PIE 8,3%. Voor het profiel E&O koos 15% van de leerlingen en voor profiel Groen 10,9%.

Ten opzichte van 2021 nam het percentage leerlingen dat binnen deze leerweg examen deed toe bij Z&W (13,1%) en E&O (6,8%) en af bij Techniek (15,5%) en Groen (4,4%).

gemengd/theoretische leerweg

Net zoals in de andere leerwegen kiezen we op De Meerwaarde ook in de gemengd/theoretische leerweg voor praktisch onderwijs, omdat we van mening zijn dat praktisch onderwijs motiveert én bijdraagt aan een goede oriëntatie en keuze voor een vervolgopleiding, gevolgd door een goede doorstroom in het vervolgonderwijs.

De leerlingen in deze leerweg hebben in 2022 opnieuw examen gedaan in een beroepsgerichte profielvak naast de 5 of 6 avo-vakken.

Bij de gemengd/theoretische leerweg is sprake van kleine verschuivingen qua leerlingenaantallen. Procentueel gezien is een kleine groei bij Techniek te zien, net zoals bij Groen en Z&W. E&O liep iets terug.

Onderwijskundige ontwikkelingen praktijkonderwijs

In het praktijkonderwijs werken we vanuit onze ambitie en onze missie is daarbij: Bouw je droom! Om deze ambitie waar te maken zijn we als team PrO gestart met didactisch coachen. Concreet betekent dit dat we als begeleiders (docenten, mentoren, jobcoaches) meer vragen stellen en de leerlingen begeleiden bij het vinden van de voor hem/haar passende antwoorden. Daarnaast zijn we gestart met leerlingen te leren goed om te gaan met feedback/feedforward. We willen leerlingen leren zelf verantwoordelijkheid te dragen voor zijn eigen gedrag en leren. Op dit niveau zal een leerling dan ook beter gemotiveerd werken aan zijn/haar droom. Door het opleiden van onze bovenbouwdocenten tot jobcoach kunnen we leerlingen op een goede manier begeleiden naar een baan en of vervolgopleiding. De onderbouwdocenten zijn gestart met het project van V&F didactisch coachen. Er is een sterke behoefte bij deze docenten om samen te groeien in de rol als docent. Ook wordt ingezet op de groei als team door ook zelf meer open te staan voor feedback en onderlinge coaching of het leren van elkaar.

Examenresultaten vmbo

Het coronavirus heeft ook in 2022 grote impact gehad op het onderwijs op De Meerwaarde. Gelukkig werd besloten dat de examenleerlingen na de kerstvakantie onderwijs op school konden volgen.

Daarmee kon de voorbereiding op de eindexamens doorgang blijven vinden. Tegelijkertijd was overduidelijk dat de situatie veel vroeg van onze leerlingen en medewerkers. De continuïteit van ons onderwijs was anders dan normaal en dat heeft effect gehad op de voorbereiding van leerlingen op het eindexamen.

Opnieuw kregen de leerlingen ruimere mogelijkheden om het examen af te leggen: spreiden centrale examens, extra herkansing voor het Centraal Examen en het kunnen wegstrepen van het eindcijfer van een vak (geen kernvak).
Op 9 juni ontvingen de leerlingen van de gemengd/theoretische leerweg de uitslag en een week later, op 15 juni kregen ook de leerlingen van basis -en kaderberoepsgerichte leerweg te horen of zij geslaagd waren. Op 1 juli. ontvingen we de uitslag van het tweede tijdvak. Eén GT-leerling nam deel aan het derde tijdvak en ook deze leerling mocht de vlag uithangen.

De grootste groep leerlingen deed in schooljaar 2021-2022 examen in de kaderberoepsgerichte leerweg (48 %). Dit percentage ligt hoger dan vorig jaar (43,8%). Het percentage deelnemers bij de gemengd/theoretische leerweg was ongeveer gelijk (37%). In de basisberoepsgerichte leerweg daalde het percentage van 19,4% naar 16%.

Ondanks de bijzondere omstandigheden en dankzij de grote inzet van leerlingen en personeel hebben we de examenperiode goed af kunnen ronden en zijn we dankbaar voor de prachtige examenresultaten die in 2022 behaald zijn:

• In de basisberoepsgerichte leerweg is 1 van de 65 leerlingen afgewezen en is het slaagpercentage 98,5%. Dit ligt iets lager het landelijk slaagpercentage (99%).
• Alle leerlingen van de kaderberoepsgerichte weg zijn geslaagd, waardoor het slaagpercentage uitkwam op 100%. Het landelijk gemiddelde kwam uit op 98.8%.
• De gemengd/theoretische leerweg behaalde een slaagpercentage van 98,7%, wat boven het landelijk gemiddelde (95,8%) ligt. Van de 151 leerlingen zijn er 2 leerlingen afgewezen.

Al met al zijn de slaagpercentages redelijk in lijn met de slaagpercentages van de afgelopen jaren.

Vervolgonderwijs

Nadat de opleiding op De Meerwaarde is afgerond, stromen de meeste leerlingen door naar het MBO. In onderstaand overzicht is te zien hoe de leerlingen doorgestroomd zijn. In de meeste gevallen naar de verschillende niveaus van het MBO.

In 2021 stroomden 408 leerlingen uit:

• 99 leerlingen gingen naar MBO Amersfoort (24,2%)
• 49 leerlingen naar Dulon (12%)
• 32 leerlingen naar Aventus (8%)
• 51 leerlingen naar Technova College (12,5%); flinke groei, nl. vorig jaar 7,2%.
• 16 leerlingen naar ROC Landstede (4%); percentage is gehalveerd.
• 25 leerlingen naar ROC Midden Nederland (6,8%)
• 31 leerlingen naar Aeres MBO Barneveld (7,6%)
• 20 leerlingen naar Rijn IJssel (5%)
• 13 leerlingen naar Hoornbeeck College (3,2 %); percentage is bijna gehalveerd.
• 12 leerlingen naar de HAVO (3%): percentage is verdubbeld.

De overige leerlingen stroomden door naar andere ROC’s, AOC’s en vakscholen.
Vermeldenswaardig is dat opnieuw een groep leerlingen die zich inschreef bij MBO-Amersfoortkoos voor een opleiding bij MBO locatie De Meerwaarde:

• BBO - De Barneveldse Bouwopleiding (26 studenten)
• BGO - De Barneveldse Gezondheidszorg Opleiding (5 studenten)

Wat was de situatie na één jaar van de vmbo leerlingen die examen deden in 2019 -2020?

Uit onderstaande overzichten van scholenopdekaart.nl blijkt dat onze leerlingen het op het MBO goed doen. In de basisberoepsgerichte leerweg ligt het doorstroompercentage in het mbo op 95,1%, in de kaderberoepsgerichte leerweg op 95,4% en in de gemengd-/theoretische leerweg voor het mbo op 93,3% en voor de HAVO op 5,3%. Als we naar de vergelijkingsgroep kijken kunnen we concluderen dat onze leerlingen vanuit alle drie de leerwegen goed doorstromen in de gekozen MBO-opleiding. Een mooi resultaat van de Loopbaanoriëntatie –en begeleiding (LOB) binnen de verschillende teams en de aansturing hiervan door teamleiders en decanen.

Onderwijskundige- en onderwijs-programmatische zaken

Ondanks de bijzondere omstandigheden ook op onze school hebben er in 2022 mooie onderwijsontwikkelingen plaatsgevonden op De Meerwaarde.

Leerplan

Ons prachtige onderwijsgebouw voldoet aan de voorwaarden voor goed onderwijs. Wat volgens ons goed onderwijs is, hebben we beschreven in ons Leerplan. Dit Leerplan is continu in ontwikkeling. Jaarlijks zijn er zaken die van buitenaf op ons afkomen en waar we de keuze moeten maken of we er wel of niet iets mee gaan doen in ons onderwijsprogramma. Het leerplan, of de onderwijsontwikkeling, is opgenomen in de Planning & Control-cyclus zodat het een richtinggevend instrument is voor de planvorming in teams en leergebieden.

Sinds schooljaar 2019/2020 werken we per Leerroute aan het realiseren van onze onderwijskundige visie. Hiervoor hebben we drie documenten waarin de onderwijskundige koers uitgewerkt is:

Goede start

De ontwikkeling van de laatste jaren van het Leerplan en het pedagogisch kader leiden tot een nieuwe manier van kijken naar de leerling en zijn of haar ontwikkeling. Dit vroeg om een ander, verbindend en vernieuwd onderwijsprogramma voor leerjaar 1. Het is gelukt om in schooljaar 2021- 22 een eerste start te maken en er zijn aanbevelingen geformuleerd voor de hogere leerjaren.

Onder aanvoering van een expert uit het Expertise –en begeleidingscentrum (EBC) zijn vier expertgroepen van start gegaan.

De vier expertgroepen zijn:

• Niveaubepaling
• Sociaal-emotionele begeleiding
• Keuzebegeleiding
• Vaardighedenonderwijs

De resultaten uit de expertgroepen (kaders/succescriteria) geven richting aan de verdere ontwikkeling en uitwerking in de teams en vakgroepen.
Daarnaast is een werkgroep een onderzoek gestart naar een volgsysteem (vergelijkbaar met Presentis bij Pro). Een systeem dat ons helpt goed zicht te houden op de totale ontwikkeling van de leerling.

Niveaubepaling
We spreken bij leerjaar 1 over een Startplaatsing, met een voorlopige indeling in niveaus (B/K/GT). De lessen worden per leerroute gericht op één niveau met differentiatie. Waar nodig – en dat deden we ook al – laten we leerlingen per vak op een ander niveau werken. Dit is maatwerk.

De bepaling van het niveau of potentieel van de leerling gebeurt op basis van een onderbouwd totaalbeeld van de leerling. Dit totaalbeeld omvat niet alleen een inschatting van het kennisniveau van de leerling, maar ook vaardigheden als werkhouding spelen een rol. Niveaubepaling komt tot stand in samenspraak tussen leerling, ouders/verzorgers en school. Het besluit over en de eindverantwoordelijkheid voor deze niveaubepaling ligt bij school.

Eind leerjaar 1 volgt een plaatsingsadvies (april/mei) met daarna de voorlopige leerrouteplaatsing in leerjaar 2 en een definitieve leerrouteplaatsing in leerjaar 3.

Er is een GTX-route voor leerlingen met een havo-profiel. Gedurende leerjaar 1 wordt bekeken welke leerlingen geschikt zijn om deze route helemaal te gaan volgen. De GTX start dus definitief vanaf leerjaar 2 en zo is leerjaar 1 dus een voorlopige plaatsing.

Sociaal emotionele begeleiding
Het is belangrijk dat er qua sociaal-emotionele begeleiding tegemoet gekomen wordt aan de individuele ondersteuningsbehoefte van de leerling, maar dat er tegelijkertijd ook aandacht is voor samenwerking in de groep, rekeninghouden met elkaar en van elkaar kunnen leren.
Hierbij is een belangrijke rol weggelegd voor de mentor die, bijvoorbeeld tijdens begeleidingsuren, mentorgesprekken kan voeren met individuele leerlingen, of met de klas over samenwerken in de klas.

Keuzebegeleiding
Goede begeleiding bij het maken van een (voorlopige) keuze voor een profiel, die aansluit bij de interesses en talenten van een leerling is van groot belang. De voorlopige keuze wordt gemaakt bij overstap van leerjaar 1 naar leerjaar 2; de definitieve keuze wordt gemaakt bij de overstap naar leerjaar 3. Mentoren en LOB-ers begeleiden de leerlingen bij het maken van een goede keuze.

• Er is een programma voor de Praktische profieloriëntatie (PPO) in Leerjaar 1 en Er is een programma voor de Praktische profieloriëntatie (PPO) in Leerjaar 2 ontwikkeld.
• In leerjaar 1 krijgen de leerlingen Talenttijd (o.a. beroepsgerichte vakken) aangeboden, dat ook bijdraagt aan een goede profieloriëntatie en het maken van een passende keuze.

Vaardighedenonderwijs

Op De Meerwaarde beschouwen we Brede Vorming als een aanbod van
(onderwijs)activiteiten, dat gericht is op de persoonlijke ontwikkeling van leerlingen. Met Brede Vorming willen we leerlingen handvatten meegeven; met deze handvatten krijgen de leerlingen kennis en vaardigheden aangereikt die hen kunnen helpen om de regie over hun leven op een constructieve manier te vergroten. Kort samengevat: we willen onze leerlingen leren op welke wijze zij goed kunnen zorgen voor zichzelf, de ander en hun omgeving.

Project Brede vorming heeft twee jaar geleden een overzicht van vaardigheden opgeleverd, met daarbij een voorstel voor een eenduidig onderwijsprogramma:

• voor alle leerjaren en alle leerroutes
• met leerdoelen, leerinhouden en succescriteria
• met adviezen over zinvolle activiteiten en vervolgstappen
• met voorstellen ten aanzien van het evalueren van voorgestelde doelen en succescriteria.

De inhoud van Brede Vorming betreft tien thema’s:

1. Sociaal emotionele ontwikkeling
2. Een fysiek actieve levensstijl
3. Voorkomen en herkennen van vormen van verslavingsgedrag
4. Persoonlijke verzorging
5. Constructief omgaan met relaties en seksualiteit
6. Veiligheid 
7. Verantwoorde voeding 
8. Constructief deelnemen aan de Nederlandse samenleving
9. Identiteitsontwikkeling
10. Constructief kunnen omgaan met allerlei vormen van media
    

Vanuit bovenstaand aanbod is een keuze gemaakt ten aanzien van vaardigheden die bij de Goede Start in leerjaar 1 aan bod komen.

Flexibel en wendbaar onderwijs (FWO)

Een project dat in 2020 vanwege COVID-19 naar voren is gehaald is het project ‘flexibel en wendbaar onderwijs’. Onder flexibel en wendbaar onderwijs verstaan we onderwijs dat niet of minder afhankelijk is van tijd of ruimte. Leerlingen kunnen op elke plek en op elk tijdstip werken aan hun ontwikkeling. De afhankelijkheid van de docent wordt hiermee ook anders van aard.

We hebben FWO in het Leerplan 2021/2025 opgenomen: “Op De Meerwaarde wordt een hybride vorm van onderwijs beoogd, dat flexibel en wendbaar vorm gegeven wordt. Hybride onderwijs: plaats en tijd onafhankelijk onderwijs, georganiseerd met on- en offline middelen”. Per leerroute moet gekeken worden wat daarbij passend is voor de doelgroep en dat wordt vastgelegd in de leerroute- en vakgroepplannen.

1. Visie m.b.t. leermiddelen (inclusief ELO);
2. DocentenenDirectOnderwijsondersteunend
   Personeel hebben kennis, kunde en een positieve houding om ICT zoveel mogelijk in te zetten voor het onderwijs (professionalisering);
3. Er is voldoende inhoud en er zijn voldoende toepassingen om onderwijs met ICT in te zetten;
4. Infrastructuur is passend (BYOD).

In de eerste fase van het project maakte een geplande VIA-visitatie voor een 0-meting onderdeel uit van het project. Helaas is de VIA-visitatie vanwege COVID-omstandigheden twee keer op het allerlaatste moment uitgesteld en vervolgens verplaatst naar 2023. Na het eerste uitstel is besloten om een aantal zaken parallel op te pakken. Dat heeft tot de volgende voortgang geleid:

1. Visie m.b.t. leermiddelen. Vanuit alle vakgroepen is input gevraagd en ontvangen hoe zij met digitale leermiddelen willen omgaan. De visieontwikkeling op de eenduidige inzet van ELO is volgens de laatste rapportage nu in een vergevorderd stadium. Vastgesteld is dat voor wat betreft de visie op leermiddelen en de inzet van de ELO er geen belemmeringen liggen voor praktische vervolgstappen in de organisatie. Bovendien zijn er vanuit onderwijskundig perspectief eenduidige vervolgdoelen gedefinieerd, zie daarover hieronder;
2. Vastgesteld is, dat de invoering van meer devices geen andere werkwijze vraagt van de docenten dan de huidige situatie. Van het ICT beheer daarentegen wel. Daar heeft de noodzakelijke kennisoverdracht plaatsgevonden en deze wordt nu toegepast in een pilot bij Zorg & Welzijn waar alle leerlingen en docenten nu al werken met een eigen device. Daarmee kan in de praktijk worden vastgesteld in welke mate we al het kennisniveau hebben bereikt dat we nodig hebben voor de ‘roll out’ van een device per leerling;
3. Intern is onderzoek gedaan naar gebruik en behoefte van digitale leermiddelen. Alle teamleiders en vakgroepleiders zijn geïnterviewd, de analyse is gemaakt, het advies is gegeven hoe we gefaseerd kunnen groeien naar meer devices in de organisatie, het advies is overgenomen in MT (besluit) en de GMR heeft ermee ingestemd.
4. Samen met onze partner Veltwerk is vastgesteld dat onze infrastructuur passend is voor onze toekomstige ambities.

Op basis van 4 in balans is besloten tot een gefaseerde ‘roll out’ van devices per leerling. Voor de volgende fase van het project F&W zijn in 2022 aanvullende, deels leerroute overstijgende, doelen gedefinieerd vanuit onderwijskundig perspectief. Zo is het niet alleen belangrijk dat leerlingen op verschillende plekken onderwijs kunnen volgen (op school, op stage, thuis, etc.), maar willen we leerroute overstijgend ook mogelijk maken dat leerlingen vakken op verschillende niveaus kunnen volgen. Bovendien wordt vanuit het traject om onze visie op begeleiding te herijken en de ambitie om daarin nog inclusiever te kunnen zijn duidelijk dat we begeleiding nog meer integraal, dichtbij en in het onderwijs willen laten plaatsvinden. Dat betekent dat leerlingen passend kunnen worden begeleid bij verschillende ondersteuningsbehoeften en bij verschillende vakken. Verder moeten we dan ook waar mogelijk er rekening mee houden dat leerlingen passend kunnen worden begeleid bij verschillende ondersteuningsbehoeften in verband met een diagnose. Dit moet er ook toe leiden dat leerlingen en ouders/verzorgers meer eenduidigheid zullen ervaren binnen leerroutes en teams met betrekking tot onderwijsprocessen (inclusief de begeleiding) en de ELO. Als laatste is hierin van belang dat er over de leerjaren heen een ontwikkeling ondersteund kan worden. Leerlingen moeten daarmee de mogelijkheden krijgen om te groeien in verantwoordelijkheid ten aanzien van hun eigen leerproces. Leerlingen kunnen daarin bijvoorbeeld in toenemende mate meer ruimte krijgen, om hun (week-) programma en tijd zelfstandig in te delen.

Het is mooi te constateren hoe in het project verschillende zaken bij elkaar komen. Tegelijkertijd geeft het ook steeds meer zicht op de complexiteit van de opgave. Vanuit het project is aangegeven dat om bovenstaande doelen te realiseren het van cruciaal belang is dat de toets-programma’s (PTO’s en PTA’s) van de verschillende leerroutes zo veel als mogelijk op elkaar afgestemd worden (een en ander ook passend binnen de formatieve visie zoals die in het Leerplan is vastgelegd). De examencommissie is gevraagd om een advies te geven wat daar voor nodig is. De directie heeft deze adviezen overgenomen en er is in november een plan van aanpak vastgesteld voor het vervolg. De examencommissie en toetscommissie worden voor de begeleiding van dit traject nadrukkelijk betrokken.

Tenslotte gaat ook De Meerwaarde-academie hierin een onmisbare rol vervullen; zij werkt aan een deskundigheidsbevorderingsprogramma op het gebied van FWO. Je kunt hierbij denken aan:

1. De leraar is digitaal basisvaardig4.
2. De leraar is vaardig in het gebruik van de ELO of Presentis-functionaliteiten.
3. De leraar is vaardig in het gebruik van LVS-JIJ.

Formatief evalueren

In schooljaar 2021-2022 heeft de ontwikkeling naar een meer formatieve vorm van evalueren in de lessen zich voortgezet.

• Er is een schoolbrede visie op FE
• Er is een Expertgroep FE
• Elk team heeft een FE- expert

We zien de formatieve aanpak inmiddels niet alleen steeds vaker in de lessen terug, maar ook bij verschillende ontwikkelingen, bijvoorbeeld rondom kwaliteit. Daarom spreken we liever over formatief denken en handelen, als het gaat om schoolbrede ontwikkelingen en ontwikkelingen in de leerroutes.

Het is belangrijk dat in de Leerrouteplannen concreet verwoord is aan welke doelen gewerkt wordt en dat vervolgens op de goede plek de dialoog gevoerd wordt over wat goed onderwijs is om de ontwikkeling van leerlingen zo optimaal mogelijk te ondersteunen. De FE-experts kunnen hierbij een mooie rol hebben.

Doorlopende leerlijnen VMBO-MBO

De ambitie van De Meerwaarde is om passende opleidingen aan te bieden, om zo de doorstroom van vmbo en PrO naar een vervolgopleiding zo soepel en succesvol mogelijk te laten verlopen.
Voor de ontwikkeling aan doorlopende leerlijnen is de afgelopen twee jaar gewerkt aan twee inhoudelijke trajecten:

• VMBO-Entree – opgeleverd in maart 2022
  • Er is een visie op VMBO-Entree ontwikkeld.
  • Er is een proces (met MBO Amersfoort) beschreven. De doelstelling van project VMBO-Entree was: Een passend en zo natuurlijk mogelijk traject creëren voor vmbo- leerlingen die met een Entree diploma doorstromen naar het MBO niveau 2.

De Aanbevelingen zijn:

• VMBO-Entree wordt geplaatst binnen het Praktijkonderwijs
• De bekostiging voor het plaatsen van de vmbo-leerlingen in het Praktijkonderwijs
• Opstellen convenant MBO Amersfoort/Zone college
• Leerlingen van Entree-opleiding maken gebruik van faciliteiten en/of docenten van de verschillende profielen VMBO
• Er is een programma en lessentabel voor diverse leerjaren opgesteld

In afwachting van de Visie op begeleiding (die inmiddels in concept klaar is) en de uitwerking hiervan, is de uitkomst van project VMBO-Entree tijdens de reflectiedagen in mei besproken.

Inmiddels (8 juni jl.) ligt er een nieuwe kaderbrief (2023-2026) van de Bestuurder waarin o.a. geschreven is dat we, in het kader van een “zo nabij mogelijk passende onderwijsplek”, gaan bekijken of er aanvullingen op het bestaande onderwijsaanbod qua portfolio van leerroutes en arrangementen nodig/mogelijk zijn. Bij de overwegingen die gemaakt zullen worden zal ook de mogelijkheid van VMBO-Entree besproken worden.

• Doorgaande leerlingen Techniek (BWI, PIE en M&T)
  • In samenwerking met MBO Amersfoort is er een Stuurgroep Projectgroep vmbo-mbo ingesteld, met drie projectgroepen, voor de routes Bouwtechniek, Mobiliteit & Transport en Produceren, Installeren en Energie. In de verschillende werkgroepen werken docenten samen aan de doorlopende leerroute voor het betreffende profiel.

Bij de verkenning van mogelijkheden voor doorlopende leerroutes worden ook de Barneveldse Techniek Opleiding (BTO), de Barneveldse Bouwopleidingen (BBO) en de Barneveldse Gezondheidszorg Opleiding (BGO) betrokken. Daarnaast is er een bestuurlijke intentieovereenkomst voor een verkenning op doorlopende leerroutes afgesloten met de Christelijke Onderwijsgroep Vallei & Gelderland-Midden (COG), (waaronder Het Perron, Leerpark Presikhaaf, Technova en Dulon College vallen), Het Streek College en Pantarijn waarbij De Meerwaarde via één van de onderwijsdirecteuren participeert in de stuurgroep.

Sterk techniekonderwijs (STO)

Bij STO trekken we in de regio FoodValley samen op met Het Streek Ede, Het Perron Veenendaal en Pantarijn Wageningen. De Meerwaarde is penvoerder. De Meerwaarde werkt naast het regionale spoor (project 1) aan een intern spoor via drie deelprojecten (project 2 tot en met 4). Hieronder verantwoorden we de voortgang voor 2022, waarbij ook voor ons in eigen huis gold dat COVID-19 zowel voor de voortgang intern als voor de voortgang van deeltrajecten met externe partners serieuze impact heeft gehad, maar dat we daar weer flink op ingelopen zijn en de huidige inschatting is dat we slechts een klein deel van de extra ruimte die er in de tijd gegeven is (uitloop in 2024) nodig zullen hebben. Onderstaand worden de 4 projecten beschreven:

Internationalisering

Op De Meerwaarde vinden we het belangrijk dat de leerlingen in de gelegenheid worden gesteld om levensecht te leren. Om hieraan tegemoet te komen, worden projecten ontwikkeld waarin leerlingen uitgedaagd worden om aan de slag te gaan met het oplossen van levensechte dilemma’s. Bij de moderne vreemde taal Duits krijgen leerlingen te maken met taken en opdrachten die een realistisch beeld van Duitsland met haar taal en cultuur geven.

De activiteiten in het jaar 2022 zijn door de beperkende COVID-maatregelen niet gerealiseerd. We hopen de internationale activiteiten de komende jaren in gelijksoortige en nieuwe vormen voort te zetten.

Uitdagend onderwijs voor iedere leerling

Iedere leerling op De Meerwaarde heeft recht op goed onderwijs dat haar of hem motiveert en uitdaagt het beste uit zichzelf te halen.

Ook in 2022 hebben we, zoals reeds beschreven bij “Onderwijskundige en onderwijs- programmatische zaken” gewerkt aan het ontwikkelen van leerroutes waarbinnen sprake is van onderwijs dat leerlingen motiveert:

• Een Goede Start in leerjaar 1, waarbij sprake is van:
  • Goede keuzebegeleiding, zodat leerlingen al een (voorlopige) profielkeuze kunnen maken bij de overgang naar leerjaar 2, want een profiel volgen dat aansluit bij je interesses en talenten motiveert!
  • Goede sociaal-emotionele begeleiding.
  • Aandacht voor niveaubepaling: o.a. het goed monitoren van de leerlingen.

• Brede vorming: persoonlijke ontwikkeling van leerlingen en vormende activiteiten voor de leerlingen van leerjaar 1-4. Vanaf schooljaar 2021/2022 is er in de leerroutes gestart met de eerste activiteiten in ons onderwijsprogramma.

Eigentijdse voorzieningen

Corona en onderwijs op afstand hebben bijgedragen aan een verdere ontwikkeling van onderwijs met gebruik van ICT. Het is belangrijk dat we ons onderwijs nog verder eigentijds en toekomstgericht vormgeven, door leerlingen meer digitaal onderwijs aan te bieden, zodat ze hierdoor ook digitaal vaardiger worden. Het project “Flexibel en wendbaar”, dat in schooljaar 2020/2021 van start is gegaan zal daar zeker aan bijdragen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het model “Vier in balans”. Doelstellingen zijn:

1. Het onderwijs op De Meerwaarde is flexibel en wendbaar;
2. In het onderwijs wordt doelgericht gebruik gemaakt van ICT-toepassingen.

Partnerschap in de regio

In de afgelopen jaren heeft het zoeken naar verbinding met de diverse stakeholders ertoe geleid dat De Meerwaarde in veel bedrijven en instellingen in de regio een goede samenwerkingspartner heeft gevonden, waardoor onze jongeren in het VMBO, het Praktijkonderwijs en het MBO de kans krijgen om in de praktijk goede stage- en werkervaringen op te doen, hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen en zich zo te oriënteren op een toekomstig beroep. We werken hierbij graag samen met onze stakeholders, onze educatieve partners. Ontwikkeling en verandering hebben namelijk de grootste kans van slagen als de meest belanghebbenden, er op een of andere manier bij betrokken worden. We vinden het daarnaast belangrijk om, in een tijd vol veranderingen in beroep en samenleving, samen met bedrijven en instellingen in te spelen op toekomstige ontwikkelingen.

Voor het realiseren van Sterk Beroepsonderwijs en Sterk Techniekonderwijs is regionale samenwerking nodig om het onderwijs up-to-date te houden. In de afgelopen jaren hebben we veel ingezet op partnerschap in de regio. Op MBO locatie De Meerwaarde in Barneveld (kleinschalig en dichtbij) kunnen MBO-opleidingen gevolgd worden in de Bouwtechniek, waarbij samengewerkt wordt met MBO Amersfoort. De Meerwaarde is verantwoordelijk voor de uitvoering van het curriculum en MBO Amersfoort verzorgt de examinering. Hetzelfde geldt voor BGO, de Barneveldse Gezondheidszorgopleiding: BOL-opleidingen Helpende Zorg & Welzijn en Verzorgende IG worden aangeboden in zorgcentrum Neboplus. Betekenis leren en werken in de praktijk!

Docenten van het Praktijkonderwijs verzorgen op De Meerwaarde, in samenwerking met MBO Amersfoort, de Entree-opleiding. Daarnaast is in 2021 gestart met een brede verkenning wat betreft de doorlopende leerroutes vmbo-mbo Techniek (PIE, M&T en BWI).

In de afgelopen jaren heeft De Meerwaarde in veel bedrijven en instellingen in de regio een goede samenwerkingspartner gevonden. Hierdoor krijgen onze jongeren in het VMBO, het Praktijkonderwijs en het MBO de kans krijgen om in de praktijk goede stage- en werkervaringen op te doen, hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen en zich zo te oriënteren op een toekomstig beroep. Alle teams werken aan meer levensecht onderwijs door zelf contacten te leggen met bedrijven en instellingen. De maatschappelijke stage is in samenwerking met andere VO-scholen, de gemeente Barneveld en Welzijn Barneveld voor onbepaalde tijd geborgd.

Daarnaast spelen we samen met partners in de regio in op toekomstige ontwikkelingen. Een mooi voorbeeld hiervan is de samenwerking met het Basisonderwijs. In gezamenlijkheid is in 2022een programma ontwikkeld voor de leerlingen van groep 7 en 8 . In het najaar van 2022 is het Techniekcentrum gerealiseerd en kunnen basisschoolleerlingen daar kennismaken met de 7 werelden van techniek.

Om het belang van de waardevolle samenwerking met stakeholders te onderstrepen is het de traditie dat we in het voorjaar de informatieve en interactieve bijeenkomst “Samen broeden, gewoon een...eitje” organiseren. In de afgelopen jaren hebben we hiervoor sprekers uitgenodigd, zoals Jos Ahlers (Generatie Z), Ruud Veltenaar (Future Proof) en Gabriël Anthonio (Moedig leiderschap), met aansluitend workshops en een “meet & eat”. Kortom: inspiratie, ontmoeting & verbinding. De betrokken stakeholders onderstrepen het belang van een goede samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven!

Omdat het in 2022 door corona niet mogelijk was om deze bijeenkomst live te organiseren hebben we op een ludieke wijze een attentie gestuurd naar onze stakeholders en hen bedankt voor de samenwerking met meerwaarde. Daarnaast hebben we de wens uitgesproken hen weer te ontmoeten tijdens “Samen broeden...gewoon een eitje!” in 2023. “contact” gelegd met onzestakeholders.

Onderzoekende houding

Er is en wordt ingezet op het ontwikkelen van De Meerwaarde als onderzoekende school. Het goed volgen en begeleiden van leerlingen blijft onze kerntaak en een onderzoekende houding is daarbij essentieel. Via de basisondersteuning willen we per leerroute de begeleiding van leerlingen verder versterken.
Reeds enkele jaren onderzoeken de onderwijskundige teams op De Meerwaarde op welke wijze zij de kwaliteit van het onderwijs kunnen verbeteren en het leersucces van leerlingen kunnen bevorderen. De teamleider is hierbij de initiator en één of meerdere collega’s de onderzoekers. Het onderzoek heeft het professionele gesprek in de teams gestimuleerd: waarom doen we de dingen zoals we ze doen en kan het beter? Vanuit ons eigen Expertise en Begeleidings Centrum (EBC) wordt de onderzoekende houding en het onderzoek doen gestimuleerd en begeleid.

Toetsing en examinering

De organisatie van de kwaliteitsborging rondom de schoolexaminering

“Van toetsbeleid naar toetskwaliteit”

We vinden het belangrijk op De Meerwaarde dat de kwaliteit van onze examens en toetsen in alle leerjaren geborgd is. Sinds 2018 wordt gewerkt vanuit schoolbreed toetsbeleid: een samenhangend geheel van kwaliteitszorg waarin maatregelen en voorzieningen zijn getroffen om de kwaliteit van toetsing en examinering bij regulier toetsing en examinering te bewaken en te bevorderen.

Doel van dit kwaliteitsdocument is dat de kaders met betrekking tot toetsing en examinering duidelijk zijn. Deze kaders worden vervolgens nader geconcretiseerd in leerrouteplannen van de verschillende leerroutes (Basis-Kader en GT). Vakken maken hierop een uitwerking met betrekking tot hun vakgebied. Op deze wijze wordt de kwaliteit van toetsing en examinering geborgd middels een gezamenlijk beeld van toetsing.

Inhoudelijke beschrijving van toetsen (microniveau) en toetsprogramma leerjaar 1-4 (macroniveau) wordt weergegeven in de toetsjaarplannen per vak. Deze worden als bijlage opgenomen in de leerrouteplannen van de verschillende leerroutes.
Voor de bovenbouw heeft het PTA vanwege zijn wettelijke karakter een belangrijke rol in het toetsprogramma. Organisatorische kaders van het PTA zijn deels beschreven in het examenreglement en het toetsbeleid. In het Handboek schoolexaminering worden de organisatorische kaders beschreven die specifiek voor De Meerwaarde gelden.

Ons toetsbeleid is gebaseerd op:

• landelijke regelgeving;
• voortschrijdend inzicht in het licht van de visie op toetsing.

Het beleidsdocument Visie op toetsing: 'Van toetsbeleid tot toetskwaliteit' neemt de kaders die gesteld zijn in ons Leerplan ‘Samen talent ontwikkelen’ als uitgangspunt.
Daarnaast is het goed om te vermelden dat ons toetsbeleid beschreven is aan de hand van het spinnenweb van Van den Akker, om zo te komen tot een consistent curriculum. 

Op De Meerwaarde wordt toetsen (en beoordelen) gezien als:

het systematisch verzamelen van informatie over iemands kennis, vaardigheden, inzicht, attitude en/of competentieniveau van een leerling en het geven van een oordeel daarover (feedback).

Formatief evalueren

Ons beleid is dat toetsing het leren van de leerling moet versterken.
In de afgelopen jaren heeft op De Meerwaarde dan ook een transitie plaatsgevonden naar een meer formatieve manier van toetsen en evalueren. Van januari 2019 t/m december 2022 hebben docenten van De Meerwaarde deel uitgemaakt van het landelijk leernetwerk FE. Opgedane ervaringen daarin moeten nog (meer) zijn beslag krijgen in ontwikkelingen op De Meerwaarde. De coronapandemie is, onder andere, een oorzaak geweest van een vertraagde ontwikkeling/implementatie.

Toetsexperts

Enkele jaren geleden is er een toetscommissie (leerjaar 1-4) in het leven geroepen, die bestaat uit vier leden. Deze leden zijn op de hoogte van landelijke ontwikkelingen en brengen hun expertise in vakken en/of teams. Inmiddels is gerealiseerd dat ook elk vakgebied op De Meerwaarde een toetsexpert heeft. De leden zijn voor de toetscommissie het aanspreekpunt vanuit de vakken, coördineert het proces toetsprogramma en draagt zorg voor een juist verloop van het proces toetsing in zijn/haar vakgebied. In het schooljaar 2021-2022 hebben de toetsexperts een training gevolgd, verzorgd door Platform VMBO en Cito. Deze zal in het schooljaar 2022-2023 een vervolg krijgen middels een training ‘Toetsdeskundigheid’. Doel van de trainingen is om enerzijds te komen tot meer expertise op De Meerwaarde waar het toetskwaliteit betreft, en anderzijds om deze expertise te borgen door deelnemers aan deze training in te zetten als cursusleiders in de (toekomstige) MeerwaardeAcademie.

Betrokken bij toetsing en examinering

Betrokken bij toetsing en examinering zijn:

• de vakdocenten;
• de toetscommissie (leerjaar 1-4);
• het expertise- en begeleidingscentrum (EBC);
• de examencommissie/examensecretaris;
• de directeur onderwijs;

Evaluatie toetsprogramma

Het toetsprogramma wordt jaarlijks in de vakgebieden geëvalueerd. Met de procedure wordt in januari van elk schooljaar gestart:

Een schematische weergave van deze procedure ziet er als volgt uit:

Basiskwaliteit schoolexamen en (centrale) examinering

Met betrekking tot het schoolexamen (PTA) gelden specifieke wettelijke regels. Hoe hier op De Meerwaarde mee om wordt gegaan, is terug te vinden in het ‘Handboek examinering’. Doel van dit handboek is om de betrokken medewerkers van De Meerwaarde duidelijkheid te bieden ten aanzien van de verschillende procedures die betrekking hebben op het School Examen (SE) en het Centraal Examen (CE). Dit zal bijdragen aan een goed verloop van de examens.

Als leidraad hanteert de examencommissie de protocollen van de VO-raad. Naast de wettelijke bepalingen van het Ministerie van OC&W zijn in dit handboek de keuzes die op De Meerwaarde zijn gemaakt ten aanzien van de invulling en uitvoering van de regelgeving beschreven.

Examensecretaris, examencommissie, examenbureau en toetscommissie

Op De Meerwaarde is onder verantwoordelijkheid van het bestuur door de directie een examensecretaris aangewezen. In de praktijk is de examensecretaris de spin in het web, verantwoordelijk voor een correcte en zorgvuldige uitvoering van het geheel van de (school)examenprocedures, in samenwerking met medewerkers op alle niveaus in de school: administratie, secretariaat, applicatiebeheer, examinatoren, schoolleiding en teamleiding, conciërges, roostermakers en andere leden van het OOP. Daarnaast is de examensecretaris doorgaans de contactpersoon voor intern en extern betrokkenen bij het schoolexamen en het centraal examen.

In augustus 2021 is een vernieuwde examencommissie aangesteld die voldoet aan de toen nieuwe landelijke wet- en regelgeving. De examensecretaris maakt deel uit van de examencommissie, die verder bestaat uit een onderwijskundigen en een docent. Beiden hebben een achtergrond in het vmbo-onderwijs. De examencommissie adviseert bestuur en directie ten aanzien van beleidsmatige aspecten en levert jaarlijks een jaarverslag aan het College van Bestuur aan. Daarnaast is er een examenbureau ingesteld. Dit orgaan houdt zich bezig met de organisatorische zaken rondom toetsing en examinering in het SE en ondersteunt hierin de examensecretaris. De examensecretaris maakt ook deel uit van het examenbureau. Bovendien maakt de examensecretaris deel uit van de toetscommissie. Dit orgaan is de linking pin tussen beschreven beleid en uitvoering ervan. De toetscommissie onderhoudt communicatie met de vakgroepen en ziet toe op uitvoering van vastgesteld beleid.